آشنایی با علائم افت ناگهانی قند خون

هایپو گلیسمی سطح کم و غیر طبیعی قند در خون شما است یعنی کمتر از چهار میلی مول در لیتر. هنگامی که سطح قند خون شما پایین‌تر از حد معمول باشد، بدن شما به اندازه کافی انرژی برای انجام فعالیت‌های مختلف را ندارد.

در موارد نادر این امکان وجود دارد فردی که مبتلا به دیابت نیست، دچار هایپو گلیسمی شود. نوشیدن الکل و یا داشتن برخی شرایط خاص پزشکی مانند بیماری آدیسون باعث بروز هایپو گلیسمی در افرادی می شود که دیابت ندارند.

 با غیر منتظره‌ترین علائم مرتبط با افت ناگهانی قند خون، آشنا شوید.

• تحریک پذیری: نوسانات خلقی و همچنین گریه‌های هیستریک یا خشم‌های غیر قابل کنترل در برخی از افراد نشانه افت قند خون است. معمولا این حالات احساسی با مصرف منابع سالم غذایی مانند موز و یا دیگر منابع سالم قند برطرف می‌شود.

• عرق کردن: اگر شما حتی در درجه حرارت متوسط دچار تعریق می‌شوید، این نشان دهنده افت قند خون است. تعریق دائمی یکی از نشانه‌های افت خون است یعنی قند خون کمتر از ۷۰ میلی گرم در هر دسی لیتر. این نوع تعریق که بیشتر در پشت گردن و یا خط مو اتفاق می‌افتد، شب هنگام نیز رخ می‌دهد که به آن هیپوگلیسمی شبانه می‌گویند.

• حرکت و لرزش: عدم تعادل قند خون می‌تواند سیستم عصبی مرکزی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بدن شما سعی می‌کند هنگام افت قند خون، با آزاد کردن کاتکول آمینها (هورمون‌هایی مانند دوپامین و آدرنالین)، این وضعیت را که به معنای تحریک تولید گلوکز است و می‌تواند به لرزش دست‌ها منجر شود. به طور معمول، دوپامین بیشتر در بدن چیز خوبی است زیرا به عنوان یک ارتقا دهنده خلق و خو و مسکن عمل می‌کند. اما اگر فعالیت ورزشی یا تجربه ای لذت بخش مانند خوردن شکلات نداشته اید باید مراقب این لرزش‌ها و تکان‌ها باشید.

• سرگیجه: سرگیجه هنگام افت قند خون، به ویژه اگر مبتلا به دیابت باشید، عجیب نیست. بیماران مبتلا به دیابت ممکن است سرگیجه ناگهانی را تجربه کنند که می‌تواند با افزایش ناگهانی دمای بدن همراه باشد و می‌تواند شرایطی هشدار دهنده باشد. در زمان وقوع چنین حالتی، فرد باید به دیگران اطلاع دهد که به بیماری دیابت مبتلا است تا کمک دریافت کرده و در بهترین حالت یک خوراکی به شما داده شود تا سطوح گلوکز خون افزایش یابد. در شرایطی که قند خون پایین می‌تواند موجب احساس سرگیجه شود، دلایل دیگری نیز می‌توانند در این زمینه موثر باشند که دمای بیش از اندازه بالا، کم آبی بدن، یا واکنش به دارو از آن جمله هستند.

• از دست دادن تمرکز: مغز به طور ویژه نسبت به افت سطوح گلوکز حساس است و ممکن است در این شرایط در حفظ تمرکز روی یک موضوع یا درک صحبت‌های فردی دیگر که موضوعی را برای شما توضیح می‌دهد، دچار مشکل شوید. این ناتوانی در تمرکز ممکن است از خستگی بیش از اندازه ناشی شود، اما بیشتر مواقع می‌توان با دریافت قند آن را اصلاح کرد. مصرف خوراکی‌هایی که از محتوای متعادل پروتئین‌ها و چربی‌ها سود می‌برند به جای مصرف کلوچه یا شکلات توصیه می‌شود.

• پرش‌های عضلانی: پرش عضلانی می‌تواند یکی از نشانه‌های افت قند خون خفیف باشد - زمانی شکل می‌گیرد که قند خون به زیر ۴۰ میلی گرم در هر دسی لیتر برسد. پرش‌های عضلانی کاملا غیر ارادی هستند و از این رو امکان متوقف کردن آنها وجود ندارد. جدا از قند خون پایین، پرش‌های عضلانی می‌توانند نشانه ای از مصرف بیش از اندازه کافئین باشند و بر همین اساس شاید به کاهش مصرف قهوه و تمرکز بر مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده نیاز باشد.

• از دست دادن هوشیاری: افرادی که هوشیاری خود را از دست می‌دهند، متوجه این نشانه نمی‌شوند، از این رو نشانه‌های هشدار دهنده دیگر به ویژه اگر به دیابت مبتلا هستید، نباید نادیده گرفته شوند. هیپوگلیسمی دیابتی می‌تواند به تشنج نیز منجر شود که نه تنها برای خود بیمار بلکه برای کل افراد درگیر می‌تواند وضعیتی وحشتناک باشد. در موارد نادر، هیپوگلسمی دیابتی م‌ تواند مرگبار نیز باشد. مصرف قرص گلوکز به عنوان یک راه حل کوتاه مدت برای بیماران دیابتی می‌تواند به تنظیم قند خون کمک کند.

*وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی